Co to są wolne rodniki?

Tagi , ,

Tlen jest pierwiastkiem życia i na jego istnieniu opiera się funkcjonowanie naszego organizmu. Dzięki tlenowi oddychamy, tlen pomaga w transporcie substancji odżywczych i uczestniczy w wielu procesach biochemicznych organizmu. Niestety jest też przyczyną niszczenia związków w prostym procesie określanym, jako utlenianie. Właśnie w czasie takiego procesu powstają wolne rodniki.

Co to są wolne rodniki?

W ujęciu chemicznym są to cząsteczki substancji, które w swoim składzie posiadają jeden atom tlenu z wolnym elektronem. Tlen przyczepiając się w wyniku utleniania do jakiejś cząsteczki i tworząc wiązania pozostawia jedno z nich niewykorzystane. Wolny elektron jest naładowany ujemnie i działa jak magnes poszukujący protonu, który może przyciągnąć. Poszukiwanie będzie trwało tak długo, aż utleniona cząsteczka przyłączy się do innej niszcząc ją.

Wolne rodniki najczęściej przyczepiają się do białek, które stanowią materiał budulcowy komórek. Każda taka zajęta cząsteczka osłabia budowę komórki. Im więcej wolnych rodników w organizmie i więcej zniszczonych komórek białek, tym większa podatność na choroby i mniejsza sprawność fizyczna.

Jak zwalczać wolne rodniki?

Wolne rodniki można zwalczać za pomocą związków określanych, jako antyoksydanty. Są one specjalnie przystosowane do wyłapywania niesparowanych elektronów tlenowych i przyłączając je do siebie jak transportowy wózek usuwają wolne rodniki z ustroju. Do tych antyoksydantów niszczących cząsteczki egzogenne zalicza się między innymi witamina A, E i C, a także beta-karoten i związki fenolowe. Rodniki endogenne eliminują produkowane przez nasz organizm dysmutaza ponadtlenkowa, katalaza i glutation.

Może się zdarzyć jednak, że ilość wolnych rodników bywa za duża i antyoksydanty nie są w stanie ich same usunąć, dlatego trzeba je wspomagać dostarczaniem substancji z zewnątrz. Ważne jest przede wszystkim odpowiednie odżywianie, które pozwala dostarczać właściwą ilość antyoksydantów do organizmu. Do produktów o silnych właściwościach antyoksydacyjnych należą: kawa, herbata, czosnek, brokuły, marchew, płatki owsiane, siemię lniane, pomidory, szpinak, fasola, banany, morele, kiwi, ananas, ryby.

Kiedy powstają wolne rodniki?

Na powstawanie wolnych rodników wpływa wiele czynników. Do tych najważniejszych, egzogennych, zalicza się stres, infekcje, niewłaściwa dieta, używki i papierosy, zanieczyszczenie środowiska, przetworzona żywność a także zmiany wynikające z wieku, opalanie się, pestycydy i konserwanty. Cząsteczki te są także bardzo podatne na wchodzenie w reakcje i „zaczepiając” inne cząsteczki odrywają od nich pojedyncze elektrony tworząc nowe wolne rodniki – endogenne. Taka reakcja łańcuchowa może trwać bardzo długo i prowadzić do poważnych zaburzeń. Walka z tymi szkodnikami może być skuteczniejsza, jeśli wyeliminujemy przynajmniej część tych czynników. Pozostawienie ich w ustroju może zaowocować zniszczeniami na poziomie komórkowym i poważnymi chorobami, do których zalicza się nowotwory, miażdżycę, cukrzycę, astmę, chorobę Parkinsona a nawet bezpłodność.

Poprzedni

Skutki uboczne diety Atkinsa

Objawy skórne nietolerancji laktozy

Następny

Dodaj komentarz