Cholesterol, jeśli jest w normie, nie stanowi zagrożenia zdrowia. Groźne bywają wzrosty jego poziomu powyżej dopuszczalnych norm. Warto więc regularnie kontrolować stężenie cholesterolu i w razie konieczności dokonać zmiany dotychczasowych nawyków. Dobrze bowiem mieć świadomość, że odpowiednia dieta oraz aktywność fizyczna mogą pomóc w przywróceniu prawidłowego stanu gospodarki lipidowej organizmu, ponieważ cząsteczki frakcji LDL łatwo dostają się do krwioobiegu. Stamtąd trafiają do naczyń krwionośnych, osadzając się na ich ściankach. W ten sposób dochodzi do powstawania tzw. blaszek miażdżycowych.
Kiedy cholesterol jest za wysoki?
Wysoki poziom cholesterolu to stężenia, które wykraczają poza ramy obowiązujących norm. Zgodnie z rekomendacjami Polskiego Towarzystwa Kardiologicznego za optymalne przyjmuje się następujące wartości:
– dla cholesterolu całkowitego – poniżej 190 mg/dl,
– dla cholesterolu LDL – poniżej 115 mg/dl,
– dla cholesterolu HDL – powyżej 45 mg/dl (w przypadku mężczyzn) i 40 mg/dl (u kobiet),
– dla trójglicerydów – poniżej 150 mg/dl.
Żeby poznać stan gospodarki lipidowej, należy przeprowadzić badanie diagnostyczne – lipidogram. Jest to badanie polegające na pobraniu próbki krwi. Niczym więc nie różni się od pozostałych badań laboratoryjnych. Warto jednak pamiętać, by ostatni posiłek zjeść na ok. 12 godzin przed badaniem. Istotne znaczenie ma również fakt, by przez kilka dni odżywiać się tak jak do tej pory. Nadmierne jedzenie czy przeprowadzane głodówki mogą zafałszować wyniki.
Jak obniżyć wysoki cholesterol dietą?
Wysoki poziom cholesterolu w znacznym stopniu zależny jest od sposobu odżywiania. Podwyższeniu stężenia LDL sprzyja dieta bogata w nasycone kwasy tłuszczowe. Ich źródłem są głównie produkty pochodzenia zwierzęcego, dlatego należy je ograniczyć do minimum.. Przy wysokim cholesterolu nie są wskazane: tłuste mięsa, podroby czy wędliny. Spożywać można natomiast między innymi drób.
Należy także zdawać sobie sprawę, że wysoki cholesterol pomogą obniżyć sterole roślinne. Przyjmowanie ich przez 2–3 tygodnie w dawce 1,5–3 g dziennie, pozwala zmniejszyć poziom cholesterolu nawet o 7–12,5 proc.[1] Sterole roślinne można znaleźć m.in. w nasionach sezamu czy słonecznika, pistacjach, roślinach strączkowych. Jednak jest to dawka zbyt mała, by mogła przyczynić się do redukcji poziomu cholesterolu LDL. Dlatego lepiej sięgnąć po żywność funkcjonalną (np. margaryny), która jest wzbogacana sterolami roślinnymi.
Obniżanie cholesterolu poprzez ruch
Mówi się, że sport to zdrowie. I faktycznie, aktywność fizyczna może zmniejszyć ryzyko zawału serca czy udaru mózgu – schorzeń będących następstwem zbyt wysokiego poziomu cholesterolu.
W przypadku zagrożenia stężeniem frakcji LDL powyżej normy, warto zmienić siedzący tryb życia na aktywny. Każda forma ćwiczeń jest wskazana, dlatego dobrze jest wybrać sport sprawiający najwięcej przyjemności.
Zaleca się, by ćwiczyć co najmniej 3–4 razy w tygodniu przez około 30 minut. Tempo ćwiczeń należy dostosować do indywidualnych predyspozycji, możliwości i kondycji.
[1] Na podstawie Rozporządzenia Komisji UE NR 686/2014 z dnia 20 czerwca 2014 r.