Witamina B12 pełni znaczącą rolę w organizmie. Jej niedobór, jak każdej witaminy może doprowadzić do przykrych w skutkach konsekwencji.
Witamina B12 i jej rola w organizmie
Witamina ta odpowiada za szereg reakcji zachodzących w ciele. Bierze udział w przemianie materii w układzie pokarmowym – rozkłada węglowodany, białka i tłuszcze. Istotny jest każe jej udział w tworzeniu krwi i szpiku kostnego. W układzie nerwowym współtworzy otoczki mielinowe wokół komórek. Wpływa na samopoczucie człowieka, jego zdolność do koncentracji i uczenia się, jest więc szczególnie niezbędna młodym osobom oraz dzieciom. Odkryto, że może leczyć anemię, lecz jej wchłanianie uzależnione jest od ilości kwasu żołądkowego.
Niekiedy konieczne jest zatem transportowanie kwasu dla chorego od ludzi zdrowych. Witamina B12 obecna jest także w osteoblastach, czyli komórkach kościotwórczych zatem jest niezbędna do utrzymania prawidłowej gęstości kości, zapobiega osteoporozie w okresie menopauzy. Część zadań witaminy może przejąć kwas foliowy, nie zapobiega on jednak uszkodzeniom nerwów.
Niedobór witaminy B12
Podczas gdy skutki nadmiaru witaminy B12 objawiać się mogą głównie poprzez krwotok z nosa i uczulenie, ponieważ nie jest toksyczna, niedomiar jest znacznie bardziej groźny. Przede wszystkim dochodzi do rozwoju niedokrwistości, czyli anemii. Dochodzi do tego osłabienie, zawroty głowy, a skóra przybiera żółtawy odcień. Dochodzi do tego szereg problemów natury psychicznej jak nerwowość, łatwe irytowanie się, a nawet rozwój nerwicy lub depresji. Może dochodzić do zburzeń pamięci, rozwój demencji nawet w młodym wieku.
Skutkiem bywają także ciężkie nieuleczalne choroby jak Alzheimer lub stwardnienie rozsiane. Niedobór B12 powoduje także zaburzenia natury hormonalnej jak na przykład nieprawidłowe miesiączki u kobiet, ma też nie lada wpływ na rozwój cukrzycy. Najmniej groźnym, choć znaczącym sygnałem, że dzieje się coś niedobrego jest nieprzyjemny zapach ciała i ust. Leczenie chorych polega na wstrzykiwaniu odpowiednich dawek witaminy za pomocą igły. Zastrzyków niejednokrotnie potrzebują także osoby starsze, które mogą mieć problem z wchłanianiem.
Źródła witaminy B12
Zdrowi ludzi nie mają problemów z wchłanianiem B12, ponieważ pobierają ją wraz z produktami pochodzenia zwierzęcego, jak mięso, ryby. owoce morza na przykład skorupiaki, kraby, raki. Także jaja. Zapewnienie sobie tego typu pożywienia powinno znacząco zminimalizować ryzyko niedoborów. Zdrowe, młode osoby rzadko kiedy cierpią na niedobory tych witamin.
Niedobór witaminy B12 a wegetarianizm i weganizm
Wegetarianie i weganie często są ostrzegani, że ze względu na fakt niespożywania produktów pochodzenia mięsnego narażają się na niedobory witaminy B12, a co za tym idzie anemię i wiele innych chorób. Witamina B12 współdziała z żelazem aktywizując je w organizmie oraz przyspiesza wchłanianie witaminy A. Jest to kolejny powód dla którego wegetarianie są ostrzegani przed przechodzeniem na niejedzenie mięsa.
Dodatkowo badania wykazały, że chętnie stosowane przez wegan zamienniki, jak na przykład algi morskie (spirulina i chlorella), które miały zawierać bardzo duże dawki B12 w rzeczywistości zawierają jedynie jej analog strukturalny. W dodatku jest on nieprzyswajalny i może blokować wchłanianie właściwej witaminy. Nie oznacza to jednak, że pomysł przejścia na dietę jarską jest do końca pomylony, jak twierdzą niektórzy. Po prostu należy dbać o jej prawidłową suplementację.
Jak zapobiegać niedoborom witaminy B12
Stosuje się różne metody zapobiegania niedoborom witaminy. Niektórzy uważają, że są w stanie obejść się bez suplementacji, ponieważ nic im nie dolega. Jednak trzeba pamiętać, że niedobór może być nie widoczny u początkujących wegetarian nawet przez trzy lata, ponieważ tyle czasu potrzebuje organizm, aby ostatecznie się z niej wyjałowić.
Produkty sojowe i płatki śniadaniowe wzbogacane bywają tą witaminą potrzebne jest jednak jeszcze dodatkowa suplementacja. Okazuje się, że wyniki badań wegan stosujących dietę Genmai-Saishoku, która zawiera w sobie brązowy ryż, nie odbiegają od wyników osób jedzących mięso pod kątem obecności witaminy B12 w organizmie. Przyczyny tej sytuacji nie zostały jeszcze do końca zbadane, lecz udowadniają, że suplementacja z naturalnych źródeł może być możliwa. Na szczęście organizmowi ludzkiemu potrzebna jest tylko niewielka ilość tej witaminy.