Współczesny świat jest pełen osób cierpiących na nietolerancję różnych produktów żywnościowych oraz alergie pokarmowe. Często już nawet bardzo małe dzieci i niemowlęta mają problemy. Czasem trudno jest dojść przyczyny zaburzeń, lecz warto uważnie obserwować siebie i członków swojej rodziny.
Czym jest fruktoza?
Każdy kto uczęszczał na lekcje biologii w liceum powinien wiedzieć co kryje się pod tą nazwą. Jest to innymi słowy cukier prosty, którego wchłanianie przez organizm to zadanie o wiele trudniejsze niż rozkładanie cukrów złożonych jak sacharoza. Inna nazwa dla tej substancji to cukier owocowy. To powinno już jasno wskazywać na pochodzenie fruktozy; znaleźć ją można właśnie w owocach a także w miodzie. Wielu ludzi jest zaskoczonych tym, że istnieje taki rodzaj zaburzenia, gdyż owoce są powszechnie uważane za pokarm bardzo zdrowy i często dawane są szczególnie dzieciom.
Dwa rodzaje braku tolerancji
Istnieją dwa rodzaje nietolerancji fruktozy. Jedna z nich jest wadą wrodzoną (fruktozemia) polegająca na upośledzeniu działania wątroby, w której występuje niedosyt enzymów określonego typu. Jest to choroba genetyczna, która wymaga specjalistycznej diety i leczenia. Natomiast częściej spotykaną wadą jest nabyta nietolerancja, na którą cierpieć może człowiek w każdym wieku.
Wrodzona nietolerancja fruktozy
Jest to groźna choroba, która nie może być lekceważona. Skutkuje stopniowym wzrostem poziomu cukru w organizmie aż do wystąpienia hipoglikemii. Na tym poziomie choroba może przypominać cukrzycę. Fruktozemia może doprowadzić do stopniowego wyniszczania głównych narządów w ciele jak nerki lub wątroba. Jeśli leczenie zostanie podjęte zbyt późno może zakończyć się na nawet śmiercią. Sygnałami, że dzieje się coś złego są wymioty, ogólne osłabienie, poty, rozszerzone źrenice, drgawki, senność czy nawet tracenie przytomności i zapadanie w śpiączkę. Aby wykryć tą niebezpieczną chorobę potrzebne jest wykonanie testów DNA. Jest to choroba występująca niezwykle rzadko.
Nabyta nietolerancja wątroby
Nietolerancja nabyta ma podobne podłoże do wrodzonej, lecz tutaj wada występuje w jelicie cienkim. Powstaje tu trudność we wchłanianiu fruktozy ze spożytego pożywienia z powodu braku lub czasowej dezaktywacji białka trawiącego. Ponieważ pokarm nie może być prawidło rozłożony, zostaje on przesunięty dalej do jelita grubego. Tutaj zaś na fruktozę oddziaływanie mają bakterie jelitowe, w wyniku czego powstają duże ilości gazów – wodoru i dwutlenku węgla.
Nabyta nietolerancja fruktozy ma różne stadia nasilenia. Niektóre osoby mogą zjeść dosyć sporo słodkich owoców lub miodu i odczuwają jedynie lekkie kłopoty w trawieniu, dla innych spożycie niewielkiej łyżeczki słodkiego nektaru może doprowadzić do niechcianych konsekwencji.
Rozpoznania zaburzenia dokonuje się na podstawie poziomu wodoru w wydychanym powietrzu. Ludzkie ciało nie wytwarza go samoistnie i w normalnych warunkach, dlatego jego wydzielanie się po godzinie od spożycia produktów zawierających fruktozę wskazuje na zaburzenia.
Objawy nietolerancji nabytej
Objawy tego zaburzenia są dość oczywiste. Najczęściej osoby z brakiem tolerancji same zauważają, że to właśnie po zjedzeniu określonego rodzaju pokarmu dopadają ich określone dolegliwości. Są to przede wszystkim wzdęcie i bolesność brzucha z powodu wydzielania się większej ilości gazów w jelicie grubym. Występuje także ból brzucha, nudności, często także biegunka.
Leczenie i zalecenia dietetyczne
Leczenie polega na usunięciu ze spożywanego pokarmu produktów z cukrem prostym fruktozą. Często nietolerancja dotyczy też innych rodzajów węglowodanów takich jak sorbitol, ksylitol, cukry zawarte w roślinach strączkowych oraz na insulinę.
Zarówno nietolerancja nabyta jak i wrodzona wymaga wprowadzenia specjalnej diety. W przypadku choroby wrodzonej potrzebna jest ścisłe postępowanie według zaleceń lekarskich, lecz w obu tych przypadkach należy unikać takich produktów spożywczych jak:
- większość owoców
- dania na bazie owoców (w tym dżemy, marmolady, musy)
- owoce w formie suszonej,
- rośliny strączkowe
- miód
- alkohol
- gumy do żucia
- produkty zawierających sok z owoców
- słodycze
Osoby, które ściśle trzymają się diety prowadzą z reguły normalne życie, niezależnie od przyczyny występowania zaburzenia.