Hipoglikemia (niedocukrzenie) jest to stan, w którym stężenie cukru we krwi spada poniżej normy. U zdrowego człowieka waha się w granicach 60 – 140 mg/ dl, gdy osiągnie wartość poniżej 55 mg / dl – następuje stan niedocukrzenia. Spadek cukru po jedzeniu to hipoglikemia poposiłkowa inaczej reaktywna.
Hipoglikemia poposiłkowa – u kogo występuje najczęściej?
1. U chorych na cukrzycę w początkowym jej stadium, przede wszystkim u chorych na cukrzycę typu 1 (leczonych insuliną).
2. W zespole po resekcji żołądka.
3. U pacjentów z zaburzeniami wypróżniania żołądkowego.
4. Na skutek wad genetycznych (rzadko).
Hipoglikemia może mieć charakter: nawracający albo sporadyczny.
Hipoglikemia sporadyczna może pojawić się na skutek:
- nieregularnego spożywania posiłków
- braku aktywności fizycznej
- przyjmowania insuliny w nieprawidłowych dawkach
- nieprawidłowego leczenia doustnego
- spożycia alkoholu.
Hipoglikemia nawracająca występuje na skutek:
- źle dobranej terapii insulinowej
- źle dobranego leczenia doustnego z rodzajem diety i aktywności fizycznej.
Objawy hipoglikemii
- uczucie głodu
- nudności, wymioty
- zawroty głowy
- osłabienie, senność, nadmierne pocenie się
- zaburzenia orientacji, zaburzenia widzenia
- bełkotliwa mowa
- zmiany w zachowaniu: pobudzenie, nerwowość
- kołatanie serca.
Hipoglikemia jest poważnym i groźnym powikłaniem cukrzycy. Znajomość typowych objawów niedocukrzenia pozwala samemu choremu lub jego rodzinie odpowiednio zareagować. W przypadku obniżenia się poziomu cukru do wartości mniejszej niż 3,3mg /dl należy natychmiast wezwać pogotowie.
Co należy zrobić gdy nastąpił spadek stężenia cukru
1. Należy wypić lub zjeść coś słodkiego: sok, coca cola, cukier w kostkach, cukierki (należy rozgryźć nie ssać), glukoza w tabletkach).
2. Należy usiąść i spokojnie zaczekać 15 min. Jeśli cukier nie wzrósł, ponownie zjeść coś słodkiego.
3. Ponownie zbadać stężenie cukru po 15 minutach. Jeśli i tym razem nie wzrósł, zadzwonić po pogotowie.
Ważne, aby chory na cukrzycę zawsze miał przy sobie coś słodkiego.
Produkty, które najszybciej podnoszą stężenie cukru. (Podana ilość podnosi stężenie cukru o 40 mg%.)
- Coca-cola (najbardziej skuteczna) 1/2 szklanki
- sok owocowy (1/2 szklanki)
- cukier w kostkach (4 kostki)
- landrynki (3 cukierki)
- tabletki glukozowe (4 tabletki)
- dżem, miód (2 łyżeczki)
Czekolada, wszelkie batoniki i wafelki nie są odpowiednie na niedocukrzenie. Zawierają one, oprócz cukru, dużo tłuszczu, który spowalnia wchłanianie się cukru.
Jak zapobiegać gwałtownym spadkom cukru we krwi?
1. Należy regularnie spożywać posiłki przygotowywane według wskazań dietetyka.
2. Nie zaleca się stosowania diety ubogo-węglowodanowej ponieważ to węglowodany – odpowiednia ich ilość i rodzaj – wpływają na stężenie glukozy we krwi.
3. Regularnie podejmować wysiłek fizyczny (w uzgodnieniu z lekarzem). Wysiłek fizyczny wpływa korzystnie na wrażliwość organizmu na insulinę. Jeśli trwa długo i nastąpił odczuwalny spadek cukru, należy zjeść przekąskę. Nie należy podejmować treningu na czczo.
4. Ograniczyć spożywanie alkoholu (alkohol obniża cukier). Alkohol zwiększa ryzyko wystąpienia hipoglikemii po wysiłku.
Bezpieczna porcja alkoholu to 20 g dla kobiety i 30 g dla mężczyzny – najlepiej spożyta łącznie z posiłkiem.