Najprostszym sposobem na zrzucenie zbędnych kilogramów jest odchudzanie oparte na ujemnym bilansie energetycznym, czyli dostarczanie organizmowi mniejszej ilości kalorii niż wynosi jego zapotrzebowanie energetyczne. W takich warunkach organizm zaspokaja niedobory energetyczne spalając nagromadzone zapasy, czyli między innymi tak przez nas nielubianą tkankę tłuszczową.
Ujemny bilans energetyczny – podstawy!
Twórcy teorii bilansu energetycznego wyszli z założenia, że ludzki organizm potrzebuje ściśle określonej ilości energii i tej energii dostarcza sobie wraz z pożywieniem. Zapotrzebowanie energetyczne wyznaczane jest w kaloriach i zależy m.in. od wieku, masy ciała i aktywności fizycznej każdej osoby. Poszczególne składniki pokarmowe, o ile są przyswajane przez organizm, dostarczają ściśle określonych porcji energii.
Jeśli ilość energii przyjmowanej jest równa energii wydatkowanej masa ciała się nie zmienia. Jeżeli jednak wydatkujemy mniej energii niż potrzebujemy organizm odkłada jej nadmiar na zapas. To takie ewolucyjne uwarunkowanie – ludzkie ciało jest zaprogramowane na to, by magazynować energię na czarną godzinę, czyli okresy głodu, których w naszej przeszłości było całkiem sporo.
Wydaje się to logiczne, a dieta oparta na bilansie jest łatwa do wdrożenia. Wystarczy poznać zapotrzebowanie energetyczne organizmu, znać wartość energetyczną poszczególnych składników pożywienia i tak skomponować dietę, by wypracować ujemny bilans energetyczny. Na bilansie ujemnym ciało chudnie, gdy bilans jest dodatni – tyje.
Kontrowersje wokół bilansu energetycznego
Co prawda znawcy tematu bardzo często podnoszą fakt, iż organizmu nie można traktować jak pieca albo pieca połączonego ze spiżarnią i mechanizmy tycia oraz chudnięcia nie są wcale tak proste. Dodatkowo ludzki organizm bardzo różnie traktuje poszczególne składniki pokarmowe np. fruktozę i inne cukry proste szybko przetwarza na tkankę tłuszczową podczas gdy białko i produkty wysoko-tłuszczowe są trawione i przyswajane nieco inaczej.
Niemniej jednak nie zmienia to faktu, że trzymanie się zasad bilansu energetycznego umożliwia stosunkowo proste zarządzanie wagą bez konieczności zagłębiania się w skomplikowane kwestie biochemii i fizjologii ludzkiego organizmu.
Manewrowanie dietą
Organizm potrzebuje pewnego zasobu energii do normalnego funkcjonowania. Zużywa energię na wszystkie podstawowe funkcje życiowe. Jak łatwo się domyślić dla schudnięcia i wypracowania ujemnego bilansu energetycznego wystarczy obniżyć energetyczność zjadanych pokarmów poniżej tego niezbędnego progu. Żadne ćwiczenia nie muszą być niezbędne, ale z drugiej strony: im mniejszą aktywność przejawiamy i im mniej pokarmów zjadamy, tym bardziej organizm zaczyna oszczędzać. Oszczędzanie skutkuje spowolnieniem metabolizmu i spalaniem mięśni, co może odbić się niekorzystnie na zdrowiu. Dlatego wskazana jest aktywność.
Manewrowanie aktywnością fizyczną
Im więcej się ruszamy, tym więcej energii organizm wydatkuje. Ruch chroni też mięśnie, które są dla aktywności niezbędne. Połączenie ograniczeń dietetycznych ze zwiększeniem aktywności fizycznej jest najlepszym sposobem na wypracowanie ujemnego bilansu energetycznego i sposobem na bezpieczne i trwałe schudnięcie.