Psychika i ciało są ze sobą ściśle połączone. Powszechnie znane są sytuacje, w których psychiczne stresy doprowadzały do powstawania somatycznych objawów. Jednym z takich zaburzeń jest po części zespół niespokojnych nóg.
Niespokojne nogi
Nie każdy, kto przebiera nogami jest osobą zaburzoną pod tym kątem. Wokół tego schorzenia narosło wiele anegdot. Często sugeruje się, że wyjątkowo ruchliwe i aktywne dzieci lub osoby posiadające tiki są zaburzone. Nie jest to prawdą, gdyż zespół niespokojnych nóg to szczególne schorzenie, które odznacza się kilkoma charakterystycznymi objawami.Wyróżnia się dwa rodzaje zespołu pierwotną i wtórną. Po raz pierwszy zaburzenie to odkrył i opisał w roku 1672 przez ThomasWillis. Pierwszy dokładny opis pochodzi jednak dopiero z roku 1945.
Przyczyny zaburzenia
Przyczynami mogą być zaburzenia w gospodarce hormonalnej (głównie niedobór dopaminy), a także problemy w syntezowaniu oraz transporcie żelaza w organizmie. Nie bez znaczenia są także niedobory wapnia spowodowane nieodpowiednią dietą lub stosowaniem leków wypłukujących lub uniemożliwiających wchłanianie się tego pierwiastka. Etiologia obejmuje także takie choroby jak cukrzyca, reumatyzm, problemy z układem krążenia oraz mocznica. Zaburzenie ma także związek z występowaniem depresji oraz zażywaniem leków przeciwdepresyjnych. Stwierdzano także występowania przypadków dziedzicznych. Zaburzenie może także nasilać się w czasie ciąży, lecz nie jest wtedy stosowane leczenie; objawy powinny samoistnie zaniknąć po jej zakończeniu.
Objawy zespołu niespokojnych nóg
Objawami zaburzenia są przede wszystkim subiektywne odczucia, które powodują iż pacjent ma wrażenie, że pod jego skórą coś się porusza („mrówki”) lub burzy się krew. Osoby takie starają się dużo ruszać, gdyż są to jedyne okoliczności podczas których następuje znaczące zmniejszenie nieprzyjemnych wrażeń. Objawy nasilają się natomiast w czasie spoczynku co przyczynia się do trudności w przesypianiu nocy.
Jak widać, poruszanie nogami, nie dzieje się to poza świadomością, lecz faktem jest, że człowiek odczuwa przymus ruchu. Zdarzają się także niekontrolowane skurcze i parestezje, lecz dzieje się tak głównie podczas snu. Dotyczą przede wszystkim stopy oraz dużego palucha. Dużo rzadziej dochodzi do skurczów w biodrze lub stawie kolanowym. Około pięć procent populacji cierpi z powodu zespołu. Najczęściej dotyka on osób starszych, które przekroczyły sześćdziesiąty piąty rok życia. Częściej występuje u kobiet.
Leczenie zespołu niespokojnych nóg
Nie istnieje żadna metoda diagnostyczna, występowanie zaburzenia ustala się wyłącznie na podstawie wywiadu. Aby wyleczyć zespół, należy przede wszystkim znormalizować niedobory w organizmie, które są jego przyczynami. Także rozpoczęcie leczenia chorób związanych ze schorzeniem zwykle pomaga. Zaleca się także unikanie niektórych środków, które mogą wzmagać objawy. Należą do nich na przykład używki i niektóre lekarstwa. Także ćwiczenia relaksacyjne są w stanie poprawić stan chorych. Nie bez znaczenia jest aktywność fizyczna. Leczenie farmakologiczne obejmuje takie substancje chemiczne jak pergolid, ropinirol oraz niektóre słabsze w działaniu opioidy. Lekarstwa mogą czasowo doprowadzać do nasilenia się występowania objawów. W cięższych przypadkach stosuje się mocniejsze opioidy, lecz są niewskazane dla osób ze słabymi nerkami.