Niewykluczone, że już wkrótce uczulenie na nikiel zostanie uznane za jedna z najczęściej występujących alergii wśród mieszkańców krajów rozwiniętych. Najlepiej do wyobraźni przemawiając liczby, a epidemiologia tej alergii kształtuje się na poziomie 17 procent u osób dorosłych oraz 8 procent u dzieci! To bardzo dużo, a tymczasem skutecznego lekarstwa jak dotąd nie wymyślono. Jedyną skuteczną metodą na unikanie uciążliwych objawów alergii jest unikanie… kontaktu z przedmiotami zawierającymi ten pierwiastek.
Nikiel jako bardzo modny alergen
Określenie „modny” nie jest w tym kontekście przypadkowe. Nikiel jest pierwiastkiem, z którym spotykamy się niemal codziennie: bywa składnikiem stopów wykorzystywanych do produkcji pasków do spodni oraz elementów wykończeniowych modnych technicznych gadżetów, na przykład telefonów komórkowych. Jest w związku z tym jednym z najczęstszych alergenów wywołujących reakcję uczuleniową w bezpośrednim kontakcie. Przyjrzyjmy się bliżej temu wrogowi: nikiel (Ni, od łacińskiego niccolum) oficjalnie odkrył szwedzki chemik Axel Cronstedt w 1751 roku, ale ludzkość wykorzystywała go już przed nasza erą najczęściej w postaci stopów z cynkiem i miedzią.
W średniowieczu zwany był „diablą miedzią„, a współcześni alergicy z pewnością zgodziliby się z tym określeniem, chociaż z zupełnie innych powodów. Jest alergenem nie tylko powszechnym, ale i bardzo silnym: badania wskazują, że wypryski (najbardziej widoczny objaw alergii na nikiel) może spowodować doustne podanie dawki 0,3 mg tego pierwiastka. To dawka zaledwie kilka razy przekraczająca dzienne zapotrzebowanie organizmu na nikiel, więc niezwykle łatwo ją przekroczyć. Nikiel jest zaliczany do ważnych pierwiastków śladowych, chociaż jego rola w metabolizmie człowieka nie została jeszcze dokładnie poznana.
Objawy alergii na nikiel?
Alergia na nikiel daje dość charakterystyczne objawy. Najczęstszym jest kontaktowe zapalenie skóry wyrażające się jako zaczerwienienie, pieczenie i wypryski pojawiające się na skórze w miejscu kontaktu z przedmiotami zawierającymi nikiel. Częstym objawem jest też zapalenie śluzówek nosa (katar) połączone z zapaleniem spojówek lub występujące jako niezależny objaw, alergia ogólnoustrojowa oraz astma. Nikiel może być przyczyną odrzucania implantów stomatologicznych czy endoprotez ortopedycznych, dlatego powinny one być wykonywane z metali (np. tytan), które nie powodują reakcji uczuleniowych.
Koniec z biżuterią z białego złota?
Niestety tak. Piękne białe złoto zawdzięcza swój kolor domieszce niklu. Obrączki, pierścionki i kolczyki z białego złota są zatem niewskazane dla osób uczulonych na nikiel. Należy uważać również na guziki od spodni, haftki i klamry od pasków: wypryski pojawiające się na brzuchu to wyraźny sygnał alergii. Należy również unikać kontaktu ze sztućcami, długopisami i innymi przedmiotami codziennego użytku, a także niektórymi kosmetykami z zawartością niklu. To jedyna metoda obrony przed tym alergenem.