Mówi się, że sport to zdrowie, ale równie dobrze możemy sobie poważnie zaszkodzić ćwicząc! Jak to możliwie, skoro na każdym kroku poleca się ruch i aktywność fizyczną? Wszystko zależy od tego jak używamy naszego ciała.
Kiedy sport może zaszkodzić?
Istnieje bardzo wiele sytuacji, podczas których możemy sobie znacząco zaszkodzić uprawiając sport. Niezależnie od uprawianej dyscypliny każdy trening powinien być skrojony na miarę. Na przykład inny jest dla dzieci, nieco inny dla kobiet, inny dla mężczyzn, wszystko zależy również od osobistych predyspozycji. Nie stosowanie się do zaleceń na przykład fizjoterapeuty, czy nawet lekarza to prosta droga do zrobienia sobie krzywdy.
Zawody sportowe a kontuzje
W modzie jest przygotowywanie się do zawodów sportowych, głównie maratonów. Latem odbywają się one najczęściej. W miesiącach letnich bardziej odczuwamy ochotę na uprawianie sportu, nawet osoby, które do tej pory nie miały zbytniej energii, chętniej wychodzą z domu. Problem w tym, że taki zryw nie zawsze jest dobry dla zdrowia. Często kończy się kontuzją, kiedy nasyceni aurą chcemy do maksimum wykorzystać dzień. Wielu ludzi w sile wieku ma na przykład chęć udowodnić, że jeszcze potrafią. Wobec tego wybierają się na samotne bieganie lub długie wędrówki w górach. Wynikiem bywa poważna kontuzja. I nie ma nikogo kto mógłby w takiej sytuacji pomóc. Także całkiem zdrowe, młode osoby ulegają kontuzjom. Najczęściej przez źle dobrany zestaw ćwiczeń lub nieumiejętność. Nie jest ważne by jak najszybciej dorównać osobom, które dany trening wykonują od wielu miesięcy a nawet lat. Ważne, by nauczyć się go robić dokładnie. Chęć szybkiego doskonalenia umiejętności plus brak odpowiedniego przygotowania to gotowa recepta na ból spowodowany kontuzją. Wiele uszkodzeń wcale nie ma nagłego charakteru. „Pracujemy” na nie przez wiele tygodni nadużywając naszych stawów i kości. Klasycznym błędem jest na przykład bieganie w mieście po twardym podłożu. Jest to bardzo obciążające dla mięśni, stawów i kości. Powoduje ich ból. Jeśli odczuwamy ból po bieganiu powinniśmy być świadomi, że coś należy zmienić.
Przetrenowanie
Gdy myślimy o przetrenowaniu widzimy napakowanych mężczyzn wyciskających żelazo na siłowni, lub biegacza maratonu, który po pięćdziesięciu kilometrach pada na twarz. Ale to nie zawsze tak wygląda. Mało kto rozumie, że wszystko zależy od ogólnej sprawności fizycznej danych osób. Jeśli ktoś nie ćwiczył w ogóle, a nagle marzy mu się wystartowanie w maratonie, to z pewnością odczuje bolesne skutki przetrenowania. Tak samo osoba wytrenowana narzucająca sobie zbyt wiele jak na jeden trening, lub powtarzająca ciężkie i wyczerpujące treningi kilka razy w tygodniu nie powinna być zdziwiona, że dopadną ją objawy przetrenowania. Nadmierne trenowanie chociażby nie szkodziło fizycznie (przynajmniej z początku), powoduje szkody w psychice. Pojawia się napięcie, chęć bycia coraz lepszym, coraz doskonalszym w tym, co robimy. Potem pojawiają się konflikty z rodziną, partnerem i znajomymi. Problem w tym, że mamy dla nich coraz mniej czasu. Zanika życie towarzyskie, tak potrzebne dla normalnego funkcjonowania. Nawet jeden trening dziennie może zaburzyć życie i spowodować niezadowolenie bliskich. Niektórzy z powodu zaburzeń psychicznych ćwiczą nawet dwa, trzy razy dziennie.
Objawy przetrenowania
Niezależnie od tego ile czasu poświęcamy na ćwiczenia, warto zwrócić uwagę na niektóre objawy świadczące o tym, że na razie lepiej zmniejszyć intensywność ćwiczeń. Należą do nich przede wszystkim trudności z wydolnością organizmu. Pojawia się tak zwany krótki oddech, ból w piersiach, kolka w boku ciała. Jednym z charakterystycznych objawów jest obrzęk węzłów chłonnych. Obserwowanie reakcji organizmu powoduje, że zauważamy iż po treningu wcale nie czujemy się dobrze oraz pełni energii, ale wręcz przeciwnie, pojawia się ból głowy. Zamiast lepiej spać, tak jak po zdrowym wysiłku fizycznym, odczuwamy niepokój, mamy trudności z zaśnięciem (pomimo odczuwalnego zmęczenia). Przetrenowanie wpływa również na psychikę. Człowiek robi się markotny, senny, apatyczny. Spada poziom libido.
Sport a serce
Mówi się, że sport jest dobry dla serca. To oczywiście prawda, ale warto pamiętać o kilku sprawach. Właściwie wykonywany i dobrze dobrany trening jest dobry dla serca. Ale zbyt intensywne trenowanie ma wręcz odwrotny skutek. Powoduje niekorzystne zmiany w sercu oraz układzie krwionośnym, a w rezultacie zaostrza niektóre choroby, przyśpieszając zgon. Pierwszym objawem nadmiernej eksploatacji serca jest arytmia. Serce raz bije szybciej, następnie wolniej. Bywa, że bije nadmiernie szybko w sytuacji, w której teoretycznie nie powinno mieć to miejsca, na przykład podczas leżenia w łóżku w oczekiwaniu na nadejście snu. Czasem rytm serca nadmiernie spada, co z kolei może spowodować zawroty głowy, duszność, a nawet omdlenie. W dłuższej perspektywie dochodzi do trwałych uszkodzeń serca.