O alkoholu dyskutowano już wiele w różnych ujęciach tematycznych, postrzegając go zarówno jako truciznę, jak i dobrodziejstwo, a w ograniczonych ilościach czynnik neutralny. Za plus można mu poczytać to, że bez jego udziału nie odbywają się niektóre procesy metaboliczne, jednak organizm sam potrafi go sobie wytworzyć w ilościach niezbędnych. Z drugiej strony odpowiedni alkohol w odpowiednich ilościach może się okazać bardzo skutecznym lekarstwem. Dotyczy to wpływu czerwonego wina na układ krwionośny, piwa na kamienie nerkowe czy koniaku na serce. Warto jednak zauważyć, że to nie sam etanol wykazuje dobroczynne działanie, a raczej składniki zawarte w napoju alkoholowym, jak polifenole czy wyciągi z szyszek chmielowych.
[AdSense-A]
Alkohol spożywany w czystej postaci, nawet tej rozcieńczonej ma właściwości toksyczne, ponieważ w wyniku jego rozkładu przez wątrobę powstaje jedna z najbardziej trujących substancji, jaką jest aldehyd octowy. Systematyczne spożywanie dużych ilości alkoholu sprawia, że wątroba nie jest w stanie go metabolizować, a ilość aldehydu wzrasta do poziomu wywołującego poważne zatrucia aż do śmierci wątroby włącznie. Ponieważ zarówno wątroba, jak i nerki, czyli dwa główne narządy odpowiadające za filtrowanie i odtruwanie organizmu biorą czynny udział w przemianie alkoholowej, jego picie ma wpływ również na sam metabolizm.
Zmiany w zachodzących przemianach metabolicznych są wielokierunkowe. Przeprowadzone badania nad wpływem alkoholu na zmiany metabolizmu w przypadku zespołu metabolicznego wskazują, że w niektórych wypadkach ten wpływ może być pozytywny redukując jeden z czynników warunkujących chorobę. Alkohol zaburza metabolizm węglowodanów, a więc może wpływać na zmniejszenie wagi ciała, co bywa postrzegane jako czynnik pozytywny przy tym schorzeniu. Z drugiej strony utrata wagi w przypadku osób szczupłych nadużywających alkoholu może prowadzić do niedoborów substancji odżywczych. Alkohol etylowy wpływa także na syntezę lipoprotein przez warunkowanie wzrostu poziomu dobrego cholesterolu HDL, a także wpływa na opóźnianie usuwania cholesterolu z organizmu aktywując lipazę triglicerydową.
Alkohol a praca trzustki
Kolejnym ważnym skutkiem spożywania etanolu jest metabolizm glukozy. Po spożyciu alkoholu jej poziom we krwi gwałtownie wzrasta, co powoduje sięganie po rezerwy glikogenu. Jeśli ich zapasy są małe organizm może wykazywać efekty niedocukrzenia. W pierwszej kolejności takie zmiany prowadzą do stanów zapalnych trzustki, a następnie do cukrzycy wtórnej. Podniesienie, a następnie gwałtowny spadek poziomu glukozy we krwi powoduje, że praca trzustki zwalnia i organ produkuje mniej hormonów trawiennych, a dostarczane z pożywieniem składniki nie są trawione w pełni. Ważną metaboliczną konsekwencją jest także ograniczenie przez alkohol wchłaniania rozłożonych substancji przez ścianki jelit. Prowadzi to do niedoborów energetycznych i pokarmowych i w konsekwencji do upośledzenia funkcji wielu organów.